Μύθος και επιστήμη

Lévi-Strauss Claude

Ο Claude Lévi-Strauss διαχωρίζει στο επιλεγμένο απόσπασμα τον μύθο από την επιστήμη, θεωρώντας την απομάκρυνση από τον μύθο ως προϋπόθεση αυτοσύστασης της επιστήμης. Ο μύθος λειτουργεί εδώ ως πρόπλασμα της επιστήμης και ταυτόχρονα αυτό που εκτοπίζεται για να δημιουργηθεί κάτι καινούργιο.

Το πραγματικό χάσμα, η πραγματική διάκριση ανάμεσα στην επιστήμη και σε αυτό που επίσης θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε μυθική σκέψη —και το αποκαλούμε έτσι για να βρούμε ένα βολικό όνομα, αν και δεν πρόκειται ακριβώς για κάτι τέτοιο— η πραγματική, λοιπόν, διάκριση έλαβε χώρα τον δέκατο έβδομο και δέκατο όγδοο αιώνα. Την εποχή εκείνη, με τον Βάκωνα, τον Ντεκάρτ, τον Νεύτωνα, και τους άλλους, ήταν για την επιστήμη αναγκαίο να ενισχυθεί απέναντι στις παλιές γενεές της μυθικής και μυστικής σκέψης και θεωρήθηκε πως η επιστήμη θα μπορούσε να υπάρξει μόνο στρέφοντας τα νώτα της προς τον κόσμο των αισθήσεων, προς τον κόσμο που βλέπουμε, οσφραινόμαστε, γευόμαστε και αντιλαμβανόμαστε∙ ο κόσμος των αισθήσεων ήταν ένας απατηλός κόσμος, ενώ ο πραγματικός κόσμος ήταν ένας κόσμος μαθηματικών ιδιοτήτων που μπορούσαν να γίνουν αντιληπτές μόνο μέσω του νου και που βρίσκονταν σε πλήρη διαφωνία με την ψευδή μαρτυρία των αισθήσεων. Αυτό πιθανόν ήταν μια απαραίτητη κίνηση, γιατί η πείρα μάς δείχνει πως χάρη σε αυτή τη διάκριση-διαχωρισμό —αυτό το σχίσμα αν θέλετε— η επιστημονική σκέψη μπόρεσε να αυτοσυσταθεί.

Claude Lévi-Strauss, Μύθος και νόημα, μτφρ. Βαγγέλης Αθανασόπουλος, Εκδόσεις Καρδαμίτσα, Αθήνα 1986, σ. 28-29.

Λογοτεχνικά κείμενα
Κριτικά κείμενα