Μύθος και λογοτεχνικός μύθος

Μύθος είναι σε αυτό το πλαίσιο μια προφορική ιστορία, κοινή κληρονομιά μιας κοινότητας που επιβιώνει στη συλλογική μνήμη και η οποία, όπως το διατυπώνει ο Mircea Éliade, διηγείται «μια ιερή ιστορία, αφηγείται ένα γεγονός που έλαβε χώρα στον αρχικό χρόνο, τον φανταστικό χρόνο των αρχών του κόσμου» (Éliade 1996, 16). Πρόκειται, δηλαδή, για αφηγήσεις που αφορούν θεούς και υπερφυσικά όντα, αφηγήσεις σχετικές με τις απαρχές και τη δημιουργία του κόσμου, καθώς και αφηγήσεις που συνδέονται με τελετουργίες.

Σε αντιδιαστολή με τον μύθο ο λογοτεχνικός μύθος είναι ένα αφήγημα, το οποίο μπορεί να έχει τις ρίζες του στην προφορική παράδοση, αλλά έχει μετασχηματιστεί σε γραπτό κείμενο και υπόκειται στη συνέχεια και σε άλλους μετασχηματισμούς. Ήδη δηλαδή το μυθολογικό υλικό που συναντάμε στον Σοφοκλή, στον Ευριπίδη, στον Ησίοδο, στον Οβίδιο θα πρέπει από αυτή την άποψη να αντιμετωπιστεί ως λογοτεχνικός μύθος και όχι απλά ως μύθος. Στον Όμηρο τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, γιατί τα ομηρικά έπη σηματοδοτούν τη μετάβαση από την προφορικότητα στο γραπτό κείμενο και σήμερα γνωρίζουμε ότι ο απόλυτος διαχωρισμός ανάμεσα στην προφορική και στη γραπτή σύνθεση των ομηρικών επών είναι απλουστευτικός. Ωστόσο, ήδη στην αρχαία τραγωδία έχουμε μετασχηματισμούς του μύθου.

Λογοτεχνικά κείμενα
Κριτικά κείμενα