Λογοτεχνικός μύθος και διακειμενικότητα

Ιωακειμίδου Λητώ

Στο απόσπασμα η Λητώ Ιακειμίδου συζητά τη σημασία της διακειμενικότητας για την ερμηνεία του λογοτεχνικού μύθου στο πλαίσιο της μυθοκριτικής.

[…] να σημειωθεί ότι το εννοιολόγημα του λογοτεχνικού μύθου απαιτεί μια ιδιαίτερη διαχείριση της διακειμενικότητας ή της υπερκειμενικότητας (όπως ορίστηκε από τον Genette), λόγω μιας αμφίδρομης σχέσης που λειτουργεί σε κάθε περίπτωση. Ενώ οι προγενέστερες παραλλαγές τροφοδοτούν μια νέα εμφάνιση της μυθικής ιστορίας και, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, εντοπίζονται εγγεγραμμένες μέσα σε αυτή, η ίδια η νέα εκδοχή εντάσσεται και αυτή στον συγκεκριμένο μύθο προσφέροντάς του μια επιπλέον απόχρωση. Αυτή η σχέση αμοιβαίας τροφοδότησης καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμα τα ζητήματα και τη μεθοδολογία της μυθοκριτικής ως κύριας οδού για τη σύλληψη και την κατανόηση του «διακειμένου», οπτική γωνία που κυριαρχεί σε πολλές σύγχρονες μελέτες. Συνοψίζοντας τις θεωρητικές παραμέτρους του ζητήματος, η Ivanne Rialland περιγράφει αυτή την κυκλική ανατροφοδότηση χρησιμοποιώντας ξανά τους όρους «μύθημα», «ανάδυση, ευλυγισία, ακτινοβολία» και μιλώντας για ένα ιδεατό «μυθικό σενάριο» […].

Παρ’ όλα αυτά μια άμετρη χρήση της διακειμενικής αναγωγής σε κάποια ιδεατή λογοτεχνική πηγή και η αρχαιο-κεντρική πορεία και ιδεολογία τέτοιου είδους μελετών κινδυνεύουν να οδηγήσουν σε παρεμπόδιση της ουσιαστικής σύγκρισης και μεροληψία. […]

Λητώ Ιωακειμίδου, Ο λογοτεχνικός μύθος από τον γαλλικό συγκριτισμό στη νεοελληνική κριτική. Ζητήματα θεωρίας και εφαρμογής, Σοκόλης, Αθήνα 2014, σ. 45-46.

Λογοτεχνικά κείμενα
Κριτικά κείμενα