Οι πειραματισμοί του 19ου αιώνα με την κάμερα δεν άφησαν αδιάφορους τους συγγραφείς, αρκετοί από τους οποίους δραστηριοποιήθηκαν συστηματικά στον τομέα της φωτογραφίας. Η δραστηριότητα αυτή ερμηνεύεται ως ανάγκη δημιουργίας αρχείου εντυπώσεων, συλλογών από βοηθήματα μνήμης (aide mémoire), αντίστοιχα με τις σημειώσεις και τις ημερολογιακές καταγραφές, τα οποία στη συνέχεια χρησιμεύουν ως πρωτογενές συγγραφικό υλικό. Μπορεί, επίσης, να εντοπιστεί στην αιχμή της διαφοράς γραφής και οπτικής εικόνας και στην εξερεύνηση των δυνατοτήτων του φωτογραφικού μέσου, οι οποίες αντιπαραβάλλονται με τις δυνατότητες της λογοτεχνίας.
Στην Ευρώπη του 19ου αιώνα, γνωστή είναι η περίπτωση του Charles Ludwig Dodgson, κατά κόσμον Lewis Carroll (1832-1898), συγγραφέα του παιδικού βιβλίου Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων. Οι εικόνες του Carroll αποτελούν θαυμάσια δείγματα βικτωριανής φωτογραφίας με έμφαση στα πορτραίτα, ατομικά και ομαδικά, φίλων, οικογενειών και μικρών κοριτσιών. Στη Γαλλία ο Émile Zola (1840-1903), θεμελιωτής του κινήματος του νατουραλισμού, ήταν επίσης μανιώδης φωτογράφος, θεωρώντας τη φωτογραφία μεταφορά για την πιστή απεικόνιση της πραγματικότητας.
Στην Ελλάδα, πιο γνωστοί για τη φωτογραφική τους δραστηριότητα είναι οι ποιητές Γιώργος Σεφέρης και Ανδρέας Εμπειρίκος. Ο Σεφέρης ασχολήθηκε συστηματικά με τη φωτογραφία από τη δεκαετία του 1920 και έπειτα, θεωρώντας την μέσο καταγραφής εντυπώσεων, τις οποίες χρησιμοποιούσε ως πηγές για το δημιουργικό του γράψιμο (Σεφέρης 2000· Papargyriou 2008· Chiotis 2015). Ο ποιητής φωτογράφιζε ακατάπαυστα, αποκλειστικά σε ασπρόμαυρο φιλμ, μέσα στην Ελλάδα και έξω από αυτήν, στους σταθμούς της διπλωματικής του σταδιοδρομίας. Οι φωτογραφίες του αποτελούν μαρτυρίες βλέμματος και συνήθως αποτυπώνουν σημεία στον χώρο, στα οποία ο ποιητής είχε επενδύσει ιδεολογικά. Αντίθετα, ο Εμπειρίκος πειραματίζεται με τις δυνατότητες του μέσου και θέτει τη φωτογραφία στο κέντρο των αισθητικών του προβληματισμών, συνδέοντάς την με τις οπτικές αναζητήσεις του υπερρεαλισμού (Εμπειρίκος 2001· Άνδρος 2004). Λιγότερο γνωστή είναι η φωτογραφική δραστηριότητα του ποιητή Κλείτου Κύρου, η οποία ωστόσο αποκαλύπτει μια σημαντική πτυχή της οπτικής ποιητικής του, που θεματοποιεί το ζήτημα της μνήμης και των μηχανισμών της (Κοκόλης 2011).
Στις αρχές της νέας χιλιετίας βλέπουμε πεζογράφους να ασχολούνται με τη φωτογραφία στο πλαίσιο μιας ιδιάζουσας λογοτεχνικής και φωτογραφικής αστεογραφίας. Το 2002 ο Μισέλ Φάις εκδίδει το λεύκωμα Η πόλη στα γόνατα, που περιλαμβάνει εικόνες από υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας, και το 2012 το βιβλίο Κτερίσματα που επίσης περιλαμβάνει φωτογραφίες, οι οποίες αποτελούν συστατικό στοιχείο του μυθιστορήματος. Στο ίδιο πνεύμα ο Χρήστος Χρυσόπουλος εκδίδει το φωτογραφικά επενδυμένο χρονικό της Αθήνας Φακός στο στόμα το 2012 και το Η συνείδηση του πλάνητα, μέρος ενός ευρύτερου εικαστικού έργου, το 2015. Φάις και Χρυσόπουλος βλέπουν τη φωτογραφία ως παραπληρωματική δραστηριότητα με τη λογοτεχνική (Papargyriou 2014). Παράλληλα, θεωρούν τον φωτογραφικό φακό μέσο ανθρωπιστικής μέριμνας: η εικόνα του Άλλου μπορεί σαν καθρέφτης να μας δείξει καθαρότερα την εικόνα του εαυτού.
