Το συγκεκριμένο απόσπασμα προέρχεται από τη συνέντευξη που παραχώρησε ο Οδυσσέας Ελύτης στον Ivan Ivask (Αθήνα, 27 Μαρτίου 1975). Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε αγγλικά στο περιοδικό Books Abroad (Νόρμαν, Οκλαχόμα, Φθινόπωρο 1975) και αργότερα στο βιβλίο Analogies of Light (Νόρμαν, Οκλαχόμα, 1981), ενώ στα ελληνικά, σε απόδοση Στέφανου Μπεκατώρου, στο περιοδικό Το Δέντρο, τχ. 4 (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1978). Στο συγκεκριμένο σημείο της συνέντευξης ο Οδυσσέας Ελύτης σχολιάζει τη χρήση του μύθου στη νεοελληνική ποίηση και αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο μηχανισμός της μυθογένεσης στη δική του.
Η νεοελληνική μυθολογία
[...] Θα ήθελα τώρα να τονίσω ένα άλλο θέμα. Ουδέποτε χρησιμοποίησα αρχαίους μύθους με τον συνηθισμένο τρόπο. Αναμφισβήτητα είναι πολύ ωφέλιμη για έναν Έλληνα ποιητή η χρήση αρχαίων μύθων, γιατί έτσι γίνεται πιο προσιτός στους ξένους. Ο Έλληνας ποιητής που μιλεί για την Αντιγόνη, τον Οιδίποδα κ.τ.λ., κινείται σε μια περιοχή αρκετά γνώριμη· με τη βοήθεια αυτών των μυθικών μορφών μπορεί να σχολιάσει σύγχρονα γεγονότα. Αυτό έγινε με τον Σικελιανό, και, ιδίως, με τον Σεφέρη. Στην περίπτωση του Σεφέρη αυτό ήταν κάτι φυσικό, γιατί δεν επηρεάστηκε μόνο από την ελληνική κληρονομιά του, αλλά και από τον Έλιοτ. Ο Ρίτσος, ιδιαίτερα στην τελευταία του περίοδο, χρησιμοποιεί επίσης μορφές από τη μυθολογία και την ελληνική τραγωδία. Αντέδρασα απέναντι σ’ αυτό, αρκετά συνειδητά κάποτε, γιατί νόμιζα ότι όλα τούτα ήταν λιγάκι εύκολα, ακόμη, μάλιστα, και στο θέατρο. Καθώς γνωρίζετε, πολλοί Γάλλοι και άλλοι Ευρωπαίοι συγγραφείς διασκεύασαν, μεταξύ άλλων, το μύθο της Ηλέκτρας. Εφόσον πρώτιστη έγνοια μου ήτανε να βρω τις πηγές του νεοελληνικού κόσμου, κράτησα τον μηχανισμό της μυθογένεσης αλλά όχι και τις μορφές της μυθολογίας. Δώστε μου την άδεια να σας το εξηγήσω. Ένα ποίημά μου ονομάζεται «Σώμα του καλοκαιριού». Πρόκειται για την ιδέα του καλοκαιριού προσωποποιημένη στο σώμα ενός παλικαριού. Σ’ ένα από τα πρώτα μου ποιήματα υπάρχει ένα κορίτσι που μεταμορφώνεται σε πορτοκάλι· σ’ ένα άλλο, ένα κορίτσι, κάποιο πρωινό, γίνεται ροδιά. Αυτός είναι ο μηχανισμός προσωποποίησης που χρησιμοποιώ —της μυθογένεσης, αν θέλετε— χωρίς όμως να επικαλούμαι οποιαδήποτε μυθολογική μορφή. Ο Ελβετός κριτικός Hilty παρατήρησε σωστά ότι στις «Έξι και Μία Τύψεις για τον Ουρανό» η αρετή, που για τους Ρωμαίους ήταν η θεά Virtus, για μένα είναι ένα μικρό κορίτσι, η Αρετή, που πηγαίνει παντού όπου υπάρχει το κακό και σκορπίζει ακτίνες μέσα στο σκοτάδι. Εδώ έχουμε πάλι τον μηχανισμό προσωποποίησης αφηρημένων ιδεών, χωρίς εντούτοις οι ιδέες να μετατρέπονται σε αναγνωρίσιμες μορφές, αυτό ίσως να δημιουργεί δυσκολίες σε μερικούς. Μπορείτε να το βρείτε, κυρίως στην πρώτη μου περίοδο. [...]
Οδυσσέας Ελύτης, «Ο Οδυσσέας Ελύτης μιλά για την ποίησή του», μτφρ. Στ. Μπεκατώρος, περ. Το Δέντρο, τχ. 4 (Σεπτ.-Οκτ. 1978) 146-147. Διατίθεται εδώ .
