Η αναζήτηση του νοήματος των κειμένων για αιώνες θεωρήθηκε όχι μόνο πρωταρχικός στόχος της ανάγνωσης αλλά και μια διαδικασία, την οποία ο αναγνώστης μπορούσε να επιτύχει διαισθητικά και άμεσα, χωρίς δηλαδή να χαρτογραφήσει συστηματικά τους γλωσσικούς κώδικες που «κατασκευάζουν» το νόημα αυτό. Ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του δομισμού, ο αφηγηματολόγος Gérard Genette (1930-), υποστηρίζει την άποψη ότι ο δομισμός δεν αποκλείει, αλλά αντιθέτως υποστηρίζει την αναζήτηση του μηνύματος μέσω της ανάλυσης του ίδιου του γλωσσικού κώδικα.
[…] Είχαμε για τόσο καιρό θεωρήσει τη λογοτεχνία ένα μήνυμα χωρίς κώδικα, ώστε έγινε απαραίτητο να την εξετάσουμε για μια στιγμή σαν έναν κώδικα χωρίς μήνυμα.
Η δομιστική μέθοδος συγκροτείται ως τέτοια τη στιγμή που ανακαλύπτουμε και πάλι το μήνυμα στον κώδικα, μήνυμα που έρχεται στην επιφάνεια από μια ανάλυση των εμμενών δομών και δεν επιβάλλεται απέξω από διάφορες ιδεολογικές προκαταλήψεις. […]
Πράγματι η δομική μελέτη της «ποιητικής γλώσσας» και των μορφών της λογοτεχνικής έκφρασης εν γένει δεν μπορεί στην πραγματικότητα να απορρίψει την ανάλυση των σχέσεων κώδικα και μηνύματος. […] Η φιλοδοξία του δομισμού δεν περιορίζεται στη μέτρηση ποδών και την παρατήρηση της επανάληψης των φωνημάτων: πρέπει να αντιμετωπίσει και τα σημασιολογικά φαινόμενα, που όπως μας έχει δείξει ο Μαλαρμέ συνιστούν την ουσία της ποιητικής γλώσσας, αλλά και γενικότερα τα προβλήματα της λογοτεχνικής σημειολογίας. […]
Έτσι, η σχέση που συνδέει τον δομισμό με την ερμηνευτική θα μπορούσε να μην είναι μια σχέση μηχανική, μια σχέση αποκλεισμού, αλλά μια σχέση συμπληρωματικότητας: αναφερόμενες στο ίδιο έργο, η ερμηνευτική κριτική θα μπορούσε να μιλά τη γλώσσα της επανάληψης του νοήματος και της εσωτερικής αναδημιουργίας, ενώ η δομιστική κριτική εκείνη του απόμακρου λόγου και της λογικής ανακατασκευής. Με αυτό τον τρόπο θα μας προσέφεραν συμπληρωματικά νοήματα και ο διάλογός τους θα ήταν πιο γόνιμος, υπό τον όρο βεβαίως ότι δεν θα μιλούσαμε τις δύο αυτές γλώσσες ταυτόχρονα. Σε κάθε περίπτωση, η λογοτεχνική κριτική δεν έχει κανένα λόγο να αρνηθεί να ακούσει τα νέα νοήματα τα οποία μπορεί να αποσπάσει ο δομισμός από έργα που είναι εμφανώς πολύ κοντινά και οικεία, μέσω της «αποστασιοποίησης» από τον λόγο τους· γιατί ένα από τα πιο σημαντικά μαθήματα της σύγχρονης ανθρωπολογίας είναι ότι το μακρινό μας είναι επίσης κοντινό, λόγω ακριβώς της απόστασης που έχει από εμάς. […]
Ζεράρ Ζενέτ, «Δομισμός και λογοτεχνική κριτική». Η λογοτεχνική θεωρία του εικοστού αιώνα. Ανθολόγιο κειμένων, επιμ. K.M. Newton, μτφρ. Αθανάσιος Κατσικερός & Κώστας Σπαθαράκης, πρόλογος στην ελληνική έκδοση Αλέξης Καλοκαιρινός, Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2013, σ. 156 & 159-160.
