Οι μικροαφηγήσεις στην εποχή του διαδικτύου

Η μαζική σήμερα παραγωγή μικρών (και, αρκετά συχνά, «υπερμικρών») πεζών δεν μπορεί να ιδωθεί ανεξάρτητα από την τεχνολογική επανάσταση που έχει συντελεστεί στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, με την ανάπτυξη του διαδικτύου και τη βαθμιαία επικράτηση των τεχνολογιών της πληροφορίας, ούτε να διαχωριστεί από τον διαφοροποιημένο τρόπο ζωής του σύγχρονου ανθρώπου και τη σαφώς μετανεωτερική αντίληψη γύρω από την έννοια του χρόνου και τη συγκρότηση της υποκειμενικότητας. Συμμετέχοντας στην ανθολογία Sudden fiction (1986) η γνωστή για τις μικροαφηγήσεις της και βραβευμένη το 2013 με το διεθνές βραβείο Man Booker αμερικανίδα συγγραφέας και μεταφράστρια Lydia Davis ανεδείκνυε ακριβώς τη διάσταση αυτή, όταν έγραφε πως

σήμερα έχουμε περισσότερη συνείδηση του επισφαλούς χαρακτήρα και της ενδεχόμενης συντομίας του βίου μας απ’ ό,τι παλαιότερα, καθώς η ζωή μας απειλείται ολοένα και περισσότερο. Αυτός είναι ενδεχομένως ο λόγος που ο τρόπος έκφρασής μας χαρακτηρίζεται ολοένα περισσότερο όχι μόνο από απόγνωση, αλλά και βιασύνη· βιασύνη που εκφράζεται μεταξύ άλλων μέσω της συντομίας.

Davis 1986

Σε έναν κόσμο στον οποίο επικρατεί η ταχύτητα και η κατακερματισμένη εμπειρία, οι μικροαφηγήσεις, τα μικροσκοπικά αυτά κείμενα της μιας ή των δυο-τριών σελίδων, φαίνεται πως αποκτούν ένα άλλο νόημα. Εξ αρχής προορισμένα να διαβαστούν γρήγορα, σχεδόν αστραπιαία, είτε με τον παραδοσιακό τρόπο, με το τυπωμένο βιβλίο ανά χείρας δηλαδή, είτε μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών, ταμπλετών και κινητών τηλεφώνων, τα μικρά πεζά μορφοποιούν με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο το κυρίαρχο αίτημα της σύγχρονης εποχής για συντομία και «στιγμιαία ικανοποίηση» (Αθανασόπουλος 2009).

Το διαδίκτυο λειτουργεί πράγματι καθοριστικά σε ό,τι αφορά την παραγωγή και διάδοση των σύγχρονων μικροαφηγήσεων. Η τεχνολογική ανάπτυξη που έχει συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες, δίνει τη δυνατότητα σε ολοένα και περισσότερους συγγραφείς να ασχοληθούν με τα σύντομα αφηγήματα και να πειραματιστούν με τα είδη, τις φόρμες και τις τεχνικές γραφής. Παράλληλα, η χρήση των νέων μέσων καθιστά πιο εύκολη και αποτελεσματική τη διάδοση των μικροαφηγήσεων και την πρόσληψή τους από το αναγνωστικό κοινό, συμβάλλοντας, όπως έχει υποστηριχθεί, στην «εντονότερη ανάδυση σε παγκόσμιο επίπεδο της ελάσσονος λογοτεχνίας, της λογοτεχνίας εκείνης που ανέκαθεν παρακολουθούσε αντιστικτικά υψηλούς και κυρίαρχους πολιτισμούς της γραφής» (Πατίλης 2012, 619).

Λογοτεχνικά κείμενα
Κριτικά κείμενα