Η μεταπολίτευση αποτελεί μια νέα αφετηρία για την επίσκεψη του λογοτεχνικού παρελθόντος, με τη συστηματική συνδρομή πλέον της πανεπιστημιακής φιλολογίας στον χώρο των Νεοελληνικών Σπουδών. Η συμβολή του Γ.Π. Σαββίδη, του Άλκη Αγγέλου, του Πάνου Μουλλά και άλλων φιλολόγων θα οδηγήσει σε έναν νέο εμπλουτισμό του κανόνα, κυρίως σε ό,τι αφορά συγγραφείς και κείμενα του 18ου-20ού αιώνα, ενώ παράλληλα και η λογοτεχνική κριτική (π.χ. Αλέξ. Κοτζιάς, Μαν. Αναγνωστάκης) θα στραφεί σε κείμενα της παλαιότερης πεζογραφίας και του μεσοπολέμου. Στην περίοδο της μεταπολίτευσης (1978), σημαντικό ρόλο θα παίξει η Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας του Mario Vitti, που, μολονότι επαναλαμβάνει το βασικό γραμματολογικό σχήμα του Κ.Θ. Δημαρά, εμπλουτίζει τον κανόνα με το αίτημα μιας αισθητικής αποκατάστασης, συμβατής με τις νεωτερικές ευαισθησίες αλλά και με την απόπειρα «κανονικοποίησης» της μεταπολεμικής ποίησης και πεζογραφίας.

Τα τελευταία χρόνια, κυρίως στο επίπεδο των φιλολογικών μελετών, παρατηρείται μια στροφή σε αποσιωπημένες μορφές και έργα του λογοτεχνικού παρελθόντος, είτε με την έμφαση στην έμφυλη διάσταση (π.χ. γυναίκες συγγραφείς) είτε σε νέα πεδία έρευνας (λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες) είτε ακόμη και σε νέα υποκείμενα της γραφής και της ανάγνωσης (π.χ. ιστορία του  βιβλίου, «συνδρομητές» βιβλίων). Χαρακτηριστικό δείγμα αυτών των νέων ζητήσεων είναι και η πολύτομη Ιστορία της λογοτεχνίας του Αλέξανδρου Αργυρίου, στην οποία τα κείμενα εξετάζονται παράλληλα με την ιστορία των ιδεών, της κριτικής, της δημοσιογραφίας, την παρουσία του καθημερινού, του εφήμερου, τη φωνή του ελάσσονος, υποχρεώνοντας τον αναγνώστη να δει τη λογοτεχνία περισσότερο ως μια ζωντανή «κοινωνική πρακτική» και λιγότερο ως συντελεσμένο λογοτεχνικό κανόνα μιας εποχής.