Αγγέλα Γιώτη
Η ενότητα επιχειρεί να παρουσιάσει τον τρόπο με τον οποίο συμβάλλουν στη διαμόρφωση της συγγραφικής ταυτότητας οι διάφοροι όροι ονοματολογικής διάκρισης και μελετητικής ταξινόμησης. Για τον λόγο αυτό, εξετάζονται σε χωριστά άρθρα, η εμφάνιση και εξέλιξη των όρων σχολή και γενιά ως συλλογικές ονομασίες λογοτεχνικών ομάδων στη νεοελληνική γραμματεία. Πίσω από την κατασκευή των ταξινομητικών κατηγοριών που ορίζουν «σχολές» και «γενιές» διευκολύνεται κανείς να ανιχνεύσει και να αναλύσει πώς δημιουργείται ή ενδυναμώνεται στους λογοτέχνες η αίσθηση του συνανήκειν ή, αντίστροφα, πώς οργανώνεται και εκφράζεται η αντίσταση και η αμφισβήτηση απέναντι στο όχημα της κοινότητας.
Σε ένα επίπεδο, ωστόσο, διαφορετικό από αυτό της συλλογικής συνείδησης, οι λογοτέχνες εμπλουτίζουν τους τρόπους με τους οποίους συστήνονται στο κοινό τους με άλλες τεχνικές ατομικής παρουσίασης. Σε δύο ακόμα άρθρα, περιγράφονται ακολούθως η επιλογή ορισμένων συγγραφέων να παρουσιαστούν μέσω των τεχνικών της ψευδωνυμίας και της ετερωνυμίας. Η πορεία, ωστόσο, από τη «σχολή» έως την ετερωνυμία διαγράφει, κατά κάποιον τρόπο, έναν πλήρη κύκλο, καθώς αποτελεί έρευνα συγκρότησης του λογοτεχνικού εγώ στον άξονα που μας οδηγεί από τον συγγραφέα που ψάχνει τον εαυτό του στη συνείδηση της συλλογικότητας και του συνανήκειν, στον συγγραφέα που είναι ο ίδιος πολλοί συγγραφείς μαζί, που είναι ο ίδιος μια συλλογικότητα.
- Jaeger, H. 1985. Generations in history. Reflections on a controversial concept. History and Theory 24: 273-292.
- Pessoa, F. 2007. Πίσω από τις μάσκες. Σημειώσεις ενός λαθρεπιβάτη της ζωής. Μτφρ.-εισαγ.-επίμ. Αλέξανδρος Βέλιος, 3η έκδ. Αθήνα: Ροές.
- Αποστολίδου, Β. 1992. Ο Κωστής Παλαμάς ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Αθήνα: Θεμέλιο.
- Αργυρίου, Αλέξ. 1979. Σχέδιο για μια συγκριτική της μοντέρνας ελληνικής ποίησης. Διαβάζω 22: 28-52.
- ——, επιμ. 1982. Η ελληνική ποίηση. Ανθολογία – Γραμματολογία. H πρώτη μεταπολεμική γενιά, τόμ. 5. Αθήνα: Σοκόλης.
- Βελουδής, Γ. 1992. Μονά-Ζυγά. Δέκα νεοελληνικά μελετήματα. Αθήνα: Γνώση.
- Γαραντούδης, Ευρ., επιμ. 1998. Ανθολογία νεότερης ελληνικής ποίησης 1980-1997. Οι στιγμές του νόστου. Αθήνα: Νεφέλη.
- ——. 2001. Οι Επτανήσιοι και ο Σολωμός. Όψεις μιας σύνθετης σχέσης (1820-1950). Αθήνα: Καστανιώτης.
- Γιώτη, Αγγ. 2004. Οι Αμερικανοί μπητ στη νεοελληνική ποίηση. Η απήχηση μιας όψιμα μοντερνιστικής λογοτεχνίας. Μεταπτυχιακή εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης. Διατίθεται εδώ .
- Ευαγγέλου, Αν., επιμ. 1994. Η δεύτερη μεταπολεμική ποιητική γενιά (1950-1970). Ανθολογία. εισαγ. Γιώργος Αράγης. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.
- Ζήρας, Αλ. 1979. Νεότερη ελληνική ποίηση 1965-1980. Αθήνα: Γραφή.
- Ζώρας, Γ. 1960. Επτανησιακά μελετήματα,τόμ. Α΄. Αθήνα: χ.ε.ο.
- Ιλίνσκαγια, Σ. 1976. Η μοίρα μιας γενιάς. Συμβολή στη μελέτη της μεταπολεμικής πολιτικής ποίησης στην Ελλάδα. Μτφρ. Μήτσος Αλεξανδρόπουλος. Αθήνα: Κέδρος.
- Κάσσος, Β. 1987. Μια ανομολόγητη κοινότητα ποιητών (Η δεύτερη μεταπολεμική γενιά). Στο Νεοελληνική μεταπολεμική ποίηση (1945-1985). Πρακτικά έκτου συμποσίου ποίησης, επιμ. Σωκράτης Α. Σκαρτσής, 309-322. Αθήνα: Γνώση.
- Κρανάκη, Μ. 1954. Φαινομενολογία της γενιάς. Αγγλοελληνική Επιθεώρηση 3: 278-283.
- Κεφάλας, Ηλ. 1987. Η γενιά του ιδιωτικού οράματος. Στο Νεοελληνική μεταπολεμική ποίηση (1945-1985). Πρακτικά έκτου συμποσίου ποίησης, επιμ. Σωκράτης Α. Σκαρτσής, 524-529. Αθήνα: Γνώση.
- Κεχαγιόγλου, Γ. 1982. Θεματογραφία της πρώτης μεταπολεμικής ποιητικής γενιάς. Στο Πρακτικά πρώτου συμποσίου νεοελληνικής ποίησης. Πανεπιστήμιο Πατρών (3-5 Ιουλ. 1981), επιμ. Σωκράτης Σκαρτσής, 59-68. Αθήνα: Γνώση.
- Λεοντάρης, Β. 2001. Κείμενα για την ποίηση. Αθήνα: Νεφέλη.
- Λυκιαρδόπουλος, Γερ. 1984. Σχόλιο για μια γενιά που δεν υπήρξε. Σημειώσεις 24: 45.
- Μαρωνίτης, Δ. 1976. Ποιητική και πολιτική ηθική. Πρώτη Μεταπολεμική Γενιά. Αλεξάνδρου-Αναγνωστάκης-Πατρίκιος. Αθήνα: Κέδρος.
- ——. 1987. Μέτρια και μικρά. Περιοδικά και εφήμερα. Αθήνα: Κέδρος.
- Μέντη, Δ. 1999. Στράτης Θαλασσινός και Μαθιός Πασκάλης. Δύο προσωπεία του Γιώργου Σεφέρη. Ποίηση 13: 188-204.
- Μπουμπουλίδης, Φ. 1970-1971. Επτανησιακή λογοτεχνία. Αθήνα: Γρηγόρης.
- Παπαγεωργίου, Κ., επιμ. 2002. Η δεύτερη μεταπολεμική γενιά. Αθήνα: Σοκόλης.
- Παπαδήμα, Μ. 1998. Fernando Pessoa, Γίνε πολλαπλός σαν το σύμπαν. Ποίηση 11: 3-13.
- Πάτσιου, Β. 1987. Η Διάπλασις των Παίδων (1879-1922). Το πρότυπο και η συγκρότησή του. Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας.
- Πολίτης, Αλ. 1996. 1821-1831: η νεοελληνική ποίηση σε επαναστατική περίοδο. Τα Ιστορικά 13/24-25: 129-138.
- Πυλαρινός, Θ. 2003. Η Επτανησιακή σχολή. Αθήνα: Σαββάλας.
- Σαββίδης Γ.Π. 1996. Μικρά καβαφικά, τ. Α΄, Αθήνα: Ερμής.
- Σεφέρης, Γ. 1984. Μέρες Α΄. Αθήνα: Ίκαρος.
- Χάρης, Π. 1943. Ονόματα και ψευδώνυμα. Νέα Εστία 377: 194-195.
- Χατζόπουλος, Θ. 1997. Ρήματα για το ρόδο. Σχεδίασμα ποιητικής. Αθήνα: Καστανιώτης.
