Στο συγκεντρωτικό ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα η παροχή της προγραμματισμένης από τα Αναλυτικά Προγράμματα γνώσης γίνεται μέσω των μοναδικών εγχειριδίων που εκδίδει το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Για το μάθημα της λογοτεχνίας τα βιβλία αυτά είναι τα επονομαζόμενα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, έξι βιβλία που συνιστούν καρπό της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1976 και άρχισαν να χρησιμοποιούνται από το σχολικό έτος 1977. Σχεδόν αυτόματα, και ως συνέχεια μιας παλαιότερης πρακτικής, άρχισε να εκδίδεται στα περιοδικά που απευθύνονται στους φιλολόγους ένας μεγάλος αριθμός άρθρων λογοτεχνικής κριτικής-διδακτικής μεθοδολογίας για τα λογοτεχνικά κείμενα που διδάσκονται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση αυτής της πρακτικής και η απάντηση ερωτημάτων όπως: ποιες είναι οι συνθήκες που επιτρέπουν την παραγωγή και δημοσίευση αυτών των κειμένων; Σε ποιο είδος λόγου ανήκουν; Ποια είναι η λανθάνουσα κοινωνιολογική θεωρία πίσω από αυτήν την παραγωγή; Ποιες είναι οι θεωρίες λογοτεχνίας που λανθάνουν πίσω από τα κείμενα αυτά ή και τα στηρίζουν; Σε ποιον εκπαιδευτικό απευθύνονται; Τί είδους υποκειμενικότητα επιχειρούν να διαμορφώσουν; Ποιες είναι τελικά οι παιδαγωγικές-εκπαιδευτικές τους επιδράσεις;
[…]
Σημαντικό είναι εδώ ότι εκτός από τον σχολικό λογοτεχνικό κανόνα ο οποίος είναι γνωστός και δεδομένος (αφ’ ης στιγμής τα βιβλία είναι κοινά για όλους τους μαθητές), από την αρθρογραφία αυτή προκύπτει ένα corpus κειμένων για τους «δημοφιλείς» λογοτέχνες (αυτούς τους λογοτέχνες δηλαδή που είτε επειδή διδάσκονται περισσότερο, είτε επειδή τα κείμενά τους θεωρούνται «δύσκολα» συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις των αρθρογράφων), το οποίο αναγκαστικά δεν είναι ούτε αντιπροσωπευτικό του έργου του συγγραφέα, ούτε και το καλύτερο.
Παράλληλα, λοιπόν, με τον σχολικό λογοτεχνικό κανόνα διαμορφώνεται ένας δεύτερος «κρυφός» λογοτεχνικός κανόνας, αυτός των συγγραφέων των άρθρων (κειμένων λογοτεχνικής κριτικής). Είναι εύλογο να υποθέσει κανείς ότι εάν τα άρθρα αυτά χρησιμοποιούνται και λειτουργούν κανονιστικά ως προς τη διδασκαλία των κειμένων, η συχνότερη εμφάνιση κάποιων από αυτά δεν δηλώνει μόνον την προτίμηση των κριτικών αλλά ίσως και την πραγματική συχνότητα διδασκαλίας τους στην τάξη.
[…]
Ελένη Χοντολίδου, «Η λογοτεχνική κριτική και η διδακτική μεθοδολογία για τα λογοτεχνικά κείμενα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης: μία ανάγνωση άρθρων που δημοσιεύθηκαν σε περιοδικά για φιλολόγους (1975-1990)». Ελληνική Σημειωτική Εταιρία (1996). Σημειωτική+Εκπαίδευση, επιμ. Σταύρος Καμαρούδης & Ελένη Χοντολίδου, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1996, σ. 77-78.
