Ειδοποίηση

[...] Οι Ακυβέρνητες Πολιτείες είναι μυθιστόρημα, ένα γέννημα της φαντασίας. Δεν είναι οπωσδήποτε αυτό που λέμε μυθιστόρημα με κλειδιά. Αν συμβαίνει κανένα από τα πρόσωπά μου να πει κουβέντες που πραγματικά ειπώθηκαν ή να κάνει χειρονομίες που πραγματικά γίνηκαν, είναι γιατί η φαντασία παίρνει τα υλικά της από δω και από κει, όπου τα βρίσκει — αλλά τα μεταχειρίζεται με τον τρόπο της, για τις ανάγκες της, όπως ένας γλύπτης που παίρνει από ένα μοντέλο μια μύτη, από ένα άλλο ένα κούτελο, από ένα τρίτο ένα αυτί κ.τ.λ., για να φτιάξει ένα ιδανικό πλάσμα, που φυσικά δεν είναι το πορτραίτο κανενός από τα μοντέλα που χρησιμοποίησε. Δεν υπάρχει κανένα πορτραίτο στις Ακυβέρνητες Πολιτείες. Δεν είναι αυτοβιογραφία, δεν είμαι ο Μάνος Σιμωνίδης. Δεν είναι ιστορικό μυθιστόρημα, με τη στενή έννοια, δηλαδή χρονικό. Πάρα πολλά από το δράμα της Μέσης Ανατολής παραλείφθηκαν, πάρα πολλά διασκευάσθηκαν για τις ανάγκες του μύθου. Αν τέλος το όνομα ή το ψευδώνυμο κάποιου από τους «ήρωές» μου τυχαίνει ν' ανήκει σε υπαρκτό πρόσωπο, θα είναι από καθαρή σύμπτωση, ανεξάρτητη από τη θέλησή μου και δίχως καμιά σημασία.

Με τα ίδια περίπου λόγια ειδοποιούσε πριν από είκοσι χρόνια ο αλησμόνητος Ροζέ Βαγιάν τους αναγνώστες του Παράξενου Παιχνιδιού του, που τα μεταφράζω παραπάνω μ' ελάχιστες αλλαγές για να ταιριάξουν στη δική μου περίπτωση. Θυμάμαι ακριβώς πού (πάνω σ' ένα πλοίο, νότια της Κρήτης) και πότε (άνοιξη του 1949) τα πρωτοδιάβαζα. Ας μείνουν λοιπόν εδώ σα μαρτυρία της γνωριμιάς μου μ' ένα έργο, ένα μυαλό κι έναν άνθρωπο που πολύ αγάπησα.

Στρατής Τσίρκας, Η νυχτερίδα, Κέδρος, Αθήνα 1970, σ. 7-8 [α΄ έκδοση: 1965].