Λέγεται πως κατά τη διάρκεια μιας φιλικής συζήτησης κάποιος ζήτησε από τον Ernest Hemingway να σκεφτεί μια πολύ σύντομη ιστορία, και εκείνος κατέληξε στις ακόλουθες έξι λέξεις:
For sale; baby shoes, never worn.
Η μικρο-ιστορία αυτή, που εντυπωσιάζει με την πυκνότητα και την έντασή της, αφού περικλείει μέσα σε λίγες μόνο λέξεις έναν ολόκληρο κόσμο, αποτελεί ένα συχνό σημείο αναφοράς για πολλούς νεότερους κριτικούς και μελετητές, καθώς εντοπίζουν (και) σε αυτήν τα προδρομικά ίχνη των σύγχρονων μικροαφηγήσεων. Πόσο μακριά στο παρελθόν, όμως, μπορεί να τοποθετηθεί η αρχή των σύντομων αφηγημάτων και σε ποια άλλα κείμενα και συγγραφείς εντοπίζονται οι ρίζες τους;
Κατά μία έννοια, μικροαφηγήσεις μπορούν να θεωρηθούν οι μύθοι του Αισώπου, οι βιβλικές παραβολές, τα ανέκδοτα και, γενικότερα, τα μικρής έκτασης αφηγήματα της λαϊκής προφορικής παράδοσης. Αναζητώντας, πάντως, τις ρίζες των σύγχρονων μικροαφηγήσεων αρκετοί μελετητές ανατρέχουν αναπόφευκτα στα μέσα του 19ου αιώνα και στις συνθήκες ανάπτυξης του διηγήματος (short story) με τη διάδοση του τύπου, τη βιομηχανοποίηση και τη σταδιακή επικράτηση του ρεαλισμού και του νατουραλισμού. Υπενθυμίζουν, για παράδειγμα, το γνωστό αίτημα για συντομία, για συγγραφή αναγνωσμάτων της «μιας καθισιάς» από τα οποία δεν θα χάνεται η εντύπωση της ολότητας, που διατύπωσε ο Edgar Allan Poe στην κριτική του για τη συλλογή Twice-Told Tales του Nathaniel Hawthorne (1842 ) και επανέλαβε στο κείμενό του Η φιλοσοφία της σύνθεσης λίγα χρόνια αργότερα (1846). Σημειώνουν, επίσης, τη σημαντική για τη διαμόρφωση του διηγηματικού είδους επίδραση του πεζογραφικού έργου του Άντον Τσέχοφ, που με την ποιητική του γραφή, τη μηδενική σχεδόν πλοκή και την ατμοσφαιρική σκηνοθεσία των διηγημάτων του, αλλά και τη συνεπή προσήλωση στην προσεκτική ψυχολόγηση των ηρώων του επηρέασε πολλούς μεταγενέστερους συγγραφείς του μοντερνισμού (J. Joyce, K. Mansfield κ.ά.) και έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη του νεωτερικού διηγήματος. Παράλληλα, υπογραμμίζουν τη μετέπειτα συμβολή του Franz Kafka με την έντονα παραβολική γραφή του, αλλά και του Ernest Hemingway, του πατέρα του αμερικανικού διηγήματος και θεμελιωτή του αφηγηματικού μινιμαλισμού.
Κυρίως, όμως, στέκονται στην επίδραση που άσκησαν στη διαμόρφωση των σύγχρονων μικροαφηγήσεων συγγραφείς, όπως οι εκπρόσωποι του αμερικανικού λογοτεχνικού μινιμαλισμού Raymond Carver και Donald Barthelme, ή οι λατινοαμερικάνοι συγγραφείς Jorge Luis Borges, Julio Cortázar, Augusto Monterroso, Juan José Arreola, οι οποίοι αναγνωρίζονται ως οι κύριοι πρόδρομοι των σύγχρονων μικροαφηγήσεων και εκείνοι που επηρέασαν αποφασιστικά τους νεότερους συγγραφείς. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Peters (2008, 15), αυτό που τους ξεχωρίζει είναι ότι έστρεψαν πολύ πιο συνειδητά την προσοχή τους στις μικρές αφηγηματικές φόρμες και με το παράδειγμά τους χάρισαν στο είδος αξιοπιστία. Αλλά και στη Γαλλία οι μορφικοί και άλλοι πειραματισμοί που επιχείρησαν τα μέλη της ομάδας Oulipo (L’ Ouvroir de la Littérature Potentielle ), ενός εργαστηρίου που λειτουργεί αδιαλείπτως από τη δεκαετία του 1960, φαίνεται πως συνέβαλαν καθοριστικά στη διαμόρφωση των μικροαφηγήσεων στη γαλλόφωνη πεζογραφική παραγωγή.
Γίνεται σαφές, από τη σύντομη αυτή επισκόπηση, ότι η προϊστορία των σύγχρονων μικροαφηγήσεων τέμνεται αναπόφευκτα με αυτήν του διηγήματος (short story) και της εξέλιξής του μέσα στον χρόνο. Όπως ορθά σημειώνει ο βραζιλιάνος μελετητής José Flávio Nogueira Guimarães (2009, 3),
δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι το διήγημα (short story) αποτελεί μία από τις πηγές από τις οποίες αντλεί το νέο αυτό είδος.
Από την άλλη, και η ίδια η μελέτη των μικροαφηγήσεων, όπως έχει αρχίσει να διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια, συνδέεται άρρηκτα με τη θεωρία του διηγήματος (short story) και την ανοιχτή ακόμη συζήτηση για τον ειδολογικό του χαρακτήρα.
