Στα αγγλικά τις συναντούμε ως short-short story, sudden ή flash fiction και microfiction· στα γαλλικά, ως micronouvelle και microrécit· στα ισπανικά, ως microrrelato, microcuento και minificción. Αυτές είναι μερικές μόνο από τις δεκάδες ονομασίες που έχουν προταθεί για να περιγραφούν οι σύγχρονες μικροαφηγήσεις. Είναι γεγονός πως ακόμη δεν έχει βρεθεί ένας ικανοποιητικός όρος που να καλύπτει όλες τις επιμέρους περιπτώσεις σύντομων αφηγήσεων, τα δεκάδες είδη και υποείδη που καλλιεργούνται παγκοσμίως και που τις περισσότερες φορές εξαρτώνται άμεσα από τον βαθμό πειραματισμού που επιχειρεί κάθε συγγραφέας, από το αναγνωστικό κοινό στο οποίο απευθύνονται, αλλά και από το μέσο με το οποίο γράφονται και διαδίδονται. Σε γενικές γραμμές, θα λέγαμε πως με τον όρο μικροαφήγηση εννοούμε τα μικρά και ευσύνοπτα αφηγηματικά κείμενα που μπορούν να εκτείνονται από μερικές μέχρι λίγες εκατοντάδες λέξεις.
Εστιάζοντας σε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα, συναντούμε στο ένα άκρο τα μικρά πεζά λίγων λέξεων, όπως «Ο δεινόσαυρος» του Augusto Monterroso (Γουατεμάλα)
Όταν ξύπνησε, ο δεινόσαυρος ήταν ακόμη εκεί (1959)
και «Ο ξεδιάντροπος» του Jaime Muños Vargas (Μεξικό), στο οποίο παρωδείται το πεζό του Monterroso.
Όταν αντέγραψε, το κοπιράιτ ήταν ακόμα εκεί (2007).
Ή τα ακόμη συντομότερα Μυθιστόρημα τρόμου (2009) του Αργεντίνου Andrés Neuman και El Fantasma (2009) του Μεξικανού Guillermo Samperio, μία «ιστορία» μόλις δύο λέξεων, όσες και ο τίτλος της.
Στο άλλο άκρο, βρίσκουμε τις ιστορίες της αναπάντεχης ή ξαφνικής μυθοπλασίας (sudden fiction, Shapard & Thomas 1986), αλλά και τα μικροδιηγήματα (short-short stories), αμφότερα σύντομες εκδοχές ενός τυπικού διηγήματος (short story), που το εκτατικό τους όριο μπορεί να αγγίζει περίπου τις 1500-2000 λέξεις. Στη μέση περίπου της κλίμακας, οι επιμελητές της ανθολογίας Flash Fiction (1992) τοποθετούν τις ιστορίες της αστραπιαίας μυθοπλασίας (flash fiction), βασισμένοι, όπως δηλώνουν, στο κλασικό διήγημα του Ernest Hemingway Ένα πολύ σύντομο διήγημα , του οποίου οι 750 λέξεις (στο αγγλικό πρωτότυπο) αναδεικνύονται σε ρυθμιστικό παράγοντα για την τυποποίηση του είδους.
Η έκταση μιας αφήγησης, ωστόσο, δεν αποτελεί πάντοτε το μοναδικό κριτήριο για την περιγραφή και την ονομασία του είδους. Αναγνωρίζοντας, λ.χ., τον ενεργητικό ρόλο που καταλαμβάνει ο σύγχρονος αναγνώστης στο δημιουργικό σύμπαν των μικροαφηγήσεων, αρκετοί μελετητές και ανθολόγοι έχουν προτείνει τους όρους minute-long story και smoke-long story, δίνοντας έμφαση στον χρόνο που χρειάζεται για να διαβαστεί μια σύντομη ιστορία (Howitt-Dring 2011, 48). Άλλοι πάλι, μετατοπίζοντας το ενδιαφέρον στην πλευρά του συγγραφέα, έχουν προτείνει τον όρο γρήγορη/ταχεία μυθοπλασία (fast fiction) για τα κείμενα που γράφονται στη διάρκεια πέντε λεπτών της ώρας (Allen 1997). Τέλος, στο πλαίσιο της τεχνολογικής εξέλιξης και της διάδοσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έχει αναπτυχθεί η λογοτεχνία του Twitter (αρκετά διαδεδομένη ως Twittérature στη Γαλλία και τις υπόλοιπες γαλλόφωνες χώρες· πρβλ. και την ίδρυση του Institut de Twittérature Comparée στο Κεμπέκ του Καναδά το 2010), αλλά και του Facebook (χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η συλλογή του αμερικανού συγγραφέα Lou Beach με τίτλο 420 χαρακτήρες , αποσπάσματα της οποίας έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά από τον Γιάννη Παλαβό στο ιστολόγιο Ιστορίες Μπονζάι ). Συναντάται, επίσης, και η mobile-phone fiction/thumb novel, τα αφηγήματα, δηλαδή, που γράφονται και διαβάζονται μέσω κινητών τηλεφώνων και ταμπλετών (λ.χ. τα ketai-shōsetsu, μια σειρά σύντομων αφηγημάτων μέχρι 350 λέξεις, ιδιαίτερα δημοφιλή στην Ιαπωνία).
Αρκετοί, πάντως, είναι οι μελετητές που, αναγνωρίζοντας τη ματαιότητα τέτοιων περιορισμών ή προσπαθώντας να προσπεράσουν το ακανθώδες ζήτημα της ονομασίας, τείνουν να χρησιμοποιούν γενικότερους όρους με στόχο να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα τέτοιων κειμένων, όπως π.χ. η Howitt-Dring (2011) και ο William Nelles (2012) που χρησιμοποιούν τον όρο microfiction ή ο Lauro Zavala (2004) και ο Colin Peters (2008) που μιλούν για minificción. Εκείνο που προέχει για αυτούς δεν είναι τόσο η ακρίβεια στην καταμέτρηση των λέξεων ενός κειμένου ή ο χρόνος που απαιτείται για την ανάγνωσή του ή, ακόμη, το μέσο με το οποίο γράφεται, διαβάζεται και διαδίδεται, ζητήματα που, ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν θεωρούνται επουσιώδη ούτε τίθενται εκτός σκόπευσης. Αντίθετα, εκκινώντας από τη διαπίστωση ότι οι μικροαφηγήσεις συνιστούν πλέον ένα ευρύ φαινόμενο στην παγκόσμια λογοτεχνία, δύσκολο να αγνοηθεί χάρη στη δυναμική του και την αυξανόμενη ανάπτυξή του, οι μελετητές του είδους στρέφονται περισσότερο σε ερωτήματα που έχουν να κάνουν με την προϊστορία αυτών των αφηγήσεων, με τις κοινωνικές και πολιτισμικές τους καταβολές και προεκτάσεις, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους που τις διαφοροποιούν από άλλα κειμενικά είδη (το διήγημα/short story, την πεζόμορφη ποίηση, τον δημοσιογραφικό λόγο κλπ.), με ζητήματα, τέλος, που σχετίζονται με την ίδια την αφήγηση και τα γνωρίσματά της.
