Το ύφος του σκηνοθέτη: η περίπτωση του Σεργκέι Αϊζενστάιν

Αν στο λογοτεχνικό κείμενο το ύφος συναρτάται προς τη γλώσσα, η γλώσσα της εικόνας έχει τη δική της ρητορική, όπως γνωρίζουμε ήδη από τις διεισδυτικές αναλύσεις του Roland Barthes (1964· ). Στο πολύ γνωστό αυτό απόσπασμα από την ταινία Θωρηκτό Ποτέμκιν (1925, σκην. Sergei Eisenstein· ), τη σφαγή στις σκάλες της Οδησσού, ο ρόλος του μοντάζ, ως στοιχείο κινηματογραφικού ύφους, είναι καθοριστικός και υπογραμμίζεται από τη μουσική, την 11η Συμφωνία του Dmitri Shostakovich. Όπως σημειώνει ο Barthélemy Amengual:

Πράγματι, δεν χρειάζεται να ερευνήσουμε βάθος για να αντιληφθούμε σε ολόκληρο το έργο του Αϊζενστάιν την εμμονή του στοιχείου της λειτουργίας, της τελετής, της πομπής, και, αν θέλουμε, της ιερότητας. Μιας φρικτής ιερότητας, η σφαγή στα σκαλιά της Οδησσού ως γιορτή μιας τερατώδους και αιματηρής θρησκείας…

Amengual 1980, 511

Αυτή η ιερότητα συγκροτείται και μεταδίδεται στον θεατή και με το μοντάζ, που εναλλάσσει τις σκηνές πλήθους και τα πανοραμίκ με τα γκρο πλαν των αισθημάτων και της βίας.

Λογοτεχνικά κείμενα
Κριτικά κείμενα