«Τούτο μου εστί το αίμα»

Μελισσάνθη

Η δεύτερη ποιητική συλλογή της Μελισσάνθης, με τίτλο Προφητείες (1931), προκάλεσε ιδιαίτερη συζήτηση στον κύκλο των μεσοπολεμικών διανοουμένων, με τις κρίσεις να διχάζονται ανάμεσα στον έπαινο και την απόρριψη. Το σταθερά επανερχόμενο θέμα της υπαρξιακής αγωνίας και στοχασμού στην ποίηση της Μελισσάνθης, πολύ συχνά εμπλέκεται με το θρησκευτικό ζήτημα. Στο παρακάτω ποίημα, το λυρικό «εγώ», ευδιάκριτα έμφυλα προσδιορισμένο, καθίσταται ένα γυναικείο αντίγραφο, τρόπον τινά, του Χριστού, με τον ποιητικό λόγο να ανακαλεί στοιχεία από την ευαγγελική ανάπλαση της ζωής του.

Ω, ταπεινοί, κι ω, καταφρονεμένοι του κόσμου αυτού, να είστε ευλογημένοι Στο άθλιο σας καλύβι θα χτυπήσω ελεημοσύνη αγάπης να ζητήσω και άσυλο λίγης ζεστασιάς να βρω μες στη γυμνή μακρόθυμη αγκαλιά σας κι εγώ, μαζί με τα φτωχά σκυλιά σας

Ω, πώς με βασανίζει τώρα η τύψη Πώς τίποτα δε μου ’χεν απολείψει πώς σε συμπόσια πλούσια είχα ευφρανθεί κι έφαγα κι ήπια κι είχα κοιμηθεί στης ξενοιασιάς την πουπουλένια κλίνη

Τα δάκρυα μ’ έχουν, τώρα πια, αποπλύνει ω, απόκληροι αδερφοί μου, αποδιωγμένοι ξυπόλυτοι κι αν είστε ή πεινασμένοι κι εγώ, μαζί σας κλαίω, πεινώ, γυμνή ζητιάνα στο πλευρό σας ταπεινή Της καταφρόνιας δέχομαι τα φτύσματα μοιράζομαι μαζί σας τα ραπίσματα τους εξευτελισμούς και τη ντροπή Τώρα, γνωρίζω ορφάνια τί θα πει Της μοίρας αποπαίδι σε μιαν άκρη μουσκεύω το ψωμί μου μες στο δάκρυ

Φτωχοί, βασανισμένοι μου αδερφοί τα μάτια, τώρα πια, δε χαμηλώνω στο βλέμμα σας, που αγιάζεται απ’ τον πόνο Δε νοιώθω στα δεινά σας μια μομφή Τώρα, που με σημάδεψε κι εμένα με σίδερο, η δοκιμασία, καυτό και τις βαθειές ουλές της χαραγμένα μες στην πολύπαθη καρδιά κρατώ Τώρα, μπορώ να περηφανευτώ που απ’ της χολής και του όξους την πικρία τη σταυρωμένη πότισαν ζωή μου Ότι, άξια κρίθηκα κι εγώ να μπω στου πόνου την επίγεια βασιλεία μαζί σας, ω φτωχοί μου, ω αδερφοί μου.

Μελισσάνθη (Ήβη Κούγια-Σκανδαλάκη), Προφητείες [1931]. Στο Οδοιπορικό. Ποιήματα 1930-1984, Καστανιώτης, Αθήνα 2000, σ. 54-55.