1. Παρά τις διαφορετικές μορφές, και μάλιστα αντίθετες, η προοπτική παραμένει πάντα θεμελιακά γενετική και η έρευνα είναι προσανατολισμένη προς την ανακάλυψη των «απαρχών». Τα διαφορετικά στάδια της διαμόρφωσης της γλώσσας, της κοινωνικής και πνευματικής ανάπτυξης, οι ιστορικοί μετασχηματισμοί ενός μυθικού θέματος αναφέρονται όλα, ως ερμηνευτική αρχή, σε μια πρωτόγονη κατάσταση ή σε ένα αρχέτυπο.

2. Δεν εμφανίζεται ακόμη η ιδέα ότι θρησκεία και μύθοι διαμορφώνουν ένα οργανωμένο σύστημα, του οποίου πρέπει κανείς να κατανοήσει τη συνοχή και τις ποικίλες συναρθρώσεις. Κάθε μύθος, κάθε εκδοχή, κάθε θεότητα έχει μελετηθεί ξεχωριστά. […]

3. Ο τρόπος προσέγγισης του μύθου είναι αναγωγικός. Αντί να διακρίνουν σε αυτόν μια ειδική μορφή έκφρασης, μια γλώσσα προς αποκωδικοποίηση, οι συγκεκριμένοι συγγραφείς τον προσεγγίζουν άλλοτε ως κάτι το τυχαίο, ως παρανόηση στην ανάπτυξη της γλώσσας, άλλοτε ως τελετουργική πρακτική και άλλοτε ως ιστορικό γεγονός. Στην περίπτωση που κάνουν στο μύθο τη χάρη να του παραχωρήσουν κάτι παραπάνω, σε σχέση με τις πραγματικότητες με βάση τις οποίες μπολιάζεται και που συνιστούν τη βάση τους, θεωρούν αυτή την προσθήκη ένα τίποτα, ένα άσκοπο παιχνίδι, μια περιττή φαντασίωση στερούμενη βαθύτερης σημασίας.

4. Ελλείψει κατάλληλης γλωσσολογικής και κοινωνιολογικής ανάλυσης, η έννοια του θρησκευτικού συμβόλου χρησιμοποιείται με καθαρά λογοτεχνικό και μεταφορικό τρόπο. Είτε το μυθικό σύμβολο προσαρτάται στο πρωτόγονο και γνήσιο υπόβαθρο που υποτίθεται ότι υπάρχει σε κάθε θρησκεία (δυνάμεις της φύσης, σχέσεις με τη γη, ζωή και θάνατος της βλάστησης) είτε εξομοιώνεται με «φανταστικές δημιουργίες» ποιητών και φιλοσόφων.

5. Η μελέτη της μυθικής σκέψης των Ελλήνων, ενσωματωμένη σε αυτό το πλαίσιο, παλινδρομεί ανάμεσα σε δύο αντίθετους πόλους: είτε γίνεται προσπάθεια να την επαναφέρουν σε μια πρωτόγονη σκέψη πάντα όμοια με τον εαυτό της και πάντα αντίθετη με τη δική μας (ανιμισμός, συμπαθητική μαγεία, προλογική σκέψη) είτε της εφαρμόζουν τις δικές μας κατηγορίες, σαν η «κοινή λογική» του σύγχρονου ελληνιστή να είναι, σύμφωνα με την καρτεσιανή λογική, η πιο διαδεδομένη παγκοσμίως σταθερά. Η έρευνα δεν καταφέρνει σε καμία από τις δύο περιπτώσεις να είναι πραγματικά ιστορική, να αναγνωρίζει την ιδιαιτερότητα της ελληνικής περίπτωσης σε σχέση με άλλες μορφές μυθικής έκφρασης, ενώ ταυτόχρονα δεν λαμβάνει υπόψη της, σε επίπεδο συγχρονίας, την αρχιτεκτονική του συνόλου αυτών των συστημάτων σκέψης.

Jean-Pierre Vernant, Μύθος και κοινωνία στην αρχαία Ελλάδα, μτφρ. Κατερίνα Αλεξοπούλου & Σπύρος Γεωργακόπουλος, Μεταίχμιο, Αθήνα 2005, σ. 236-237.