Αντρέι Ταρκόφσκι

Ίσαρης Αλέξανδρος

Στο ποίημα του Αλέξανδρου Ίσαρη περιγράφεται ένα όνειρο-εφιάλτης με πρωταγωνιστή τον διάσημο ρώσο σκηνοθέτη (1932-1986). Η αποσπασματική ή και χαοτική σύνδεση εικονιστικών στιγμών αυτού του ονείρου, μπορεί να νοηματοδοτηθεί και, συνεπώς, η αφήγηση του ονείρου να γίνει περισσότερο συνεκτική, αν ο αναγνώστης του ποιήματος ανατρέξει σε σκηνές ταινιών του Ταρκόφσκι. Π.χ. ο στίχος «ανατριχιάζουνε οι καλαμιές από ανεπαίσθητο αέρα» ανακαλεί ευκρινώς την ίδια εικόνα από την ταινία Καθρέφτης (1975). Αλλά ακόμη και μεμονωμένα στοιχεία, όπως ο σκύλος και ο ήχος του τηλεφώνου, μπορούν να συσχετιστούν με στοιχεία ταινιών του ρώσου σκηνοθέτη, όπως από τις ταινίες του Νοσταλγία (1983) και Καθρέφτης (ήχος-off τηλεφώνου), αντιστοίχως.

Μια πόρτα ανοίγει και τον βλέπω μισοσκότεινο Με μια βαθιά πληγή στο στήθος. Το βλέμμα του δεσπόζει στο τοπίο Που άλλοτε μαίνεται κι άλλοτε γαληνεύει. Ανατριχιάζουνε οι καλαμιές από ανεπαίσθητο αέρα Τώρα τον βλέπω σαν καπνό Πάνω από φουντωμένο δάσος. Αντρέι, φωνάζω, Αντρέι! Πάει, απαντά Χάνομαι, κάτι σαπίζει στο μυαλό. Σαν περιστέρι κάθεται στη μέση της καρδιάς Με συμφωνίες μακρινές και μια κλαγγή Να εισχωρεί στα σωθικά μας. Σφίγγονται οι ψυχές, μπαίνει ο σκύλος Οι προβολείς φωτίζουν το κενό. Ένα τηλέφωνο χτυπά Πέταξαν εκείνα τα πουλιά; Μόνο σημάδια έμειναν φωτιάς Κι η μυρωδιά από νεκρούς αγίους Ψαλμοί και άγγελοι και αίμα ασπρόμαυρο Ρέει μέσα από τα σώματα Τον νιώθω πίσω μου, τον άκουσα Να ψιθυρίζει προσευχές Μέσα σε υφάσματα χιονιού.

Ο κύκλος έκλεισε μ’ ένα λευκό σεντόνι ώς το λαιμό Σαν ευλογία. Κι ήρθε ένας πόνος Μια βροχή πάνω στο πτώμα. Αντρέι, ψιθύρισα, Αντρέι! Όμως αντί γι’ απάντηση Άνοιξε με δύναμη η πόρτα.

Αλέξανδρος Ίσαρης, Θα επιστρέψω φωτεινός. Ποιήματα 1993-1999, Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2000, σ. 72-73.

Λογοτεχνικά κείμενα
Κριτικά κείμενα