Η πρώτη έκδοση του υβριδικού ροϊδικού κειμένου έγινε το 1866 και το απόσπασμα που ακολουθεί είναι από τον πρόλογο του συγγραφέα. Ανθολογούμενο απόσπασμα από το κυρίως κείμενο διατίθεται στην Ανθολόγηση νεοελληνικής λογοτεχνίας (19ος-20ός αιώνας) .
Εκ των παρ’ αυτάς τας βορβορώδεις τού μεσαιώνος πηγάς συλλεγέντων τούτων λιθαρίων συνήρμοσα, ή μάλλον επειράθην να συναρμόσω, μωσαϊκόν παριστών εικόνα οπωσούν πιστήν της ζοφώδους εκείνης εποχής, περί ής, καθ’ όσον γνωρίζω, ουδέν ουδαμού εξεπονήθη ακόμη βιβλίον τοις πάσι προσιτόν και εν ταυτώ ευσυνειδήτως γεγραμμένον, καθιστών αυτήν πασίγνωστον και φαεινήν ως αι Τύχαι του Τηλεμάχου την ηρωικήν Ελλάδα, οι Μάρτυρες την καταρρέουσαν Ρώμην και ο Ιβανόης την ιπποτικήν Αγγλίαν. Αμέσως δε συναισθανθείς πόσον αι δυνάμεις μου ήσαν προς τοιούτον έργον ανεπαρκείς και πόσον ηλαττούμην των τα τοιαύτα επιχειρησάντων, εφιλοτιμήθην να μη ελαττωθώ αυτών τουλάχιστον κατά την ιστορικήν ακρίβειαν.
Εμμανουήλ Ροΐδης, Η πάπισσα Ιωάννα. Άπαντα, τόμ. Α΄ 1860-1867, φιλολ. επιμ. Άλκη Αγγέλου, Ερμής, Αθήνα 1978, σ. 70 [το απόσπασμα μεταγράφεται στο μονοτονικό].
