To παιδί σταυρωμένο από τους Ιουδαίους

Το δημώδες ποίημα έχει ως θέμα τον θάνατο ενός παιδιού, του μικρού Αναστάσιου Ζερβού, στη Ζάκυνθο του 1712, επί Ενετοκρατίας. Ο θάνατος ερμηνεύθηκε ως «συκοφαντία αίματος», κατά το πρότυπο ανάλογων περιστατικών στη γειτονική Ιταλία, όπως αυτό του Τρέντο, το 1475. Συνέπεια της φήμης που διαδόθηκε, ήταν η άγρια επίθεση εναντίον των Εβραίων του νησιού. Πολλοί μετά από τους διωγμούς βαφτίστηκαν Χριστιανοί. Το ποίημα δημοσίευσε ο Émile Legrand με τίτλο «To παιδί σταυρωμένο από τους Ιουδαίους». Ο Αλέξης Πολίτης θεωρεί ότι το ποίημα πιθανόν να ανήκει στα νεανικά ποιήματα του Γεωργίου Τερτσέτη (Πολίτης 1991). Ένα πεζό κείμενο για το ίδιο περιστατικό με τίτλο «Διήγησις περί της ρεμπελιός εναντίον των Εβραίων» του 1712 διασώζει ο ιστοριοδίφης Ντίνος Κονόμος.

Εις την γέμισιν Σελήνης φάσκα κάνουν νομικόν Οι Εβραίοι και πληρούσι νόμον τον Μωσαϊκόν. […] Δεν τους φθάνει ’πού εσταυρώσαν τον σωτήρα Ιησούν, Ως αχάριστοι Εβραίοι τους Χριστιανούς μισούν. Τους προστάζει ο θείος Νόμος τον πλησίον ν’ αγαπούν, Άνθρωπον να μη φονεύσουν εάν θέλουν να σωθούν, Επαρέβηκαν τους νόμους, τούτο λέσι φανερά, Ένα βρέφος απεκτείναν ωϊμένα τα μιαρά! Την ημέραν των Βαΐων χάνει η μάνα το παιδί, Κλαίει η κατακαϋμένη και την κεφαλήν μαδεί. Και γυρεύοντας το τέκνο πού της ήθελε χαθή, Με την σάλπιγγα ελάλει μήπως κ’ ήθελε ’υρεθή. ’Μέρες έξη είν’ κρυμμένο και οι Εβραίοι το χαλούν, Έπειτα αυτοί το ερρίψαν εις τα βάθη του ’γιαλού. Την εβδόμην την ημέραν εφανίστηκε νεκρό Εις το χείλος της θαλάσσης με τον θάνατον πικρό. [...] Λέγουσι πως δεν επνίγη, ο λαός αυτήν πονεί Να χαλάσουν τους Εβραίους όλοι κράζουν μια φωνή, Πώς αυτοί το ’θανατώσαν τα σημάδια θεωρούν Εις την κεφαλήν και χείρας το τί άλλο καρτερούν; Ήλθεν η ογδόη ημέρα, υπηρέτης φθάνει εκεί, Με τον Ιατρόν ομάδι μα δεν ’ξεύρει η Ιατρική Βγάνει γνώμη πώς επνίγη ως ανάγνωστο παιδί. […] Τέσσαρες γιατροί εδράμαν έμπειροι εις την γιατρική Βίντερ, Χιώνης και Σιγούρος και ο Παλλαδάς εκεί. Το παιδί πλύνουν με ’ξύδι για να ιδούν αν εγδαρθή Και τον Ιατρόν τον πρώτον κράζουν τον ν’ είχ’ ερθή, Του εδείξαν τα σημάδια κ’ εις αυτό φιλονεικούν, Και οι τέσσαροι υπογράψαν και την γνώμην του νικούν. Πώς ’μπορεί ενός πνιγμένου εις τα χέρια να ’ν’ πληγαίς; Οφθαλμοφανώς ταις βλέπεις πώς δακρύζουν ως πηγαίς. […] Ω αχάριστοι Εβραίοι σας τυφλώνει η ηδονή, Γι’ αυτό σας αιχμαλωτίσαν οι πιστοί Χριστιανοί. Γιατί δεν μετανοείτε; έρχεταί σας ο καιρός Μετά θάνατον θα πάτε εις την φλόγα του πυρός ’Σ όσους πάλιν βαπτισθώσι και πιστέψουν τον Υιόν Με καρδίαν ν’ ασπασθώσι τρισυπόστατον Θεόν, Λέγει σήμερον: ας ελθώσι σ’ βασιλείαν την εμήν Να δοξάζουν τ’ όνομά μου πάντα εις αιώνα. Αμήν.

«L’enfant crucifié par les Juifs». Recueil de poèmes historiques en grec vulgaire: Relatifs à la Turquie et aux principautes danubiennes, μτφρ.-σχόλια Émile Legrand, Εκδόσεις Ernest Leroux, Παρίσι 1987, σ. 300-306.