Ανιχνεύοντας μια απάτη του 16ου αιώνα

Η ιστορία του ψευδώνυμου Μαρτίνου Γκέρ, μια ιστορία πλαστοπροσωπίας στη γαλλική επαρχία του 16ου αιώνα, έγινε πολλές φορές αντικείμενο τόσο ιστοριογραφικής αφήγησης όσο και μυθοπλαστικής — στην τελευταία κατηγορία ανήκει η ταινία του 1982 . Η ιστορικός Νάταλι Ζίμον Ντέιβις (Natalie Zemon Davis), που υπήρξε σύμβουλος στην ταινία, έγραψε στη συνέχεια μια μονογραφία με τον ίδιο τίτλο (Η επιστροφή του Μαρτίνου Γκερ), καθώς ήταν προβληματισμένη για τη δύναμη της ταινίας να προβάλλει μια αφήγηση χωρίς να αναδεικνύει τα χάσματα των πηγών και άλλες ιστορικές δυνατότητες. Το δικό της κείμενο, που συζητά τις πηγές μέσω μιας συναρπαστικής αφήγησης, κατακρίθηκε με τη σειρά του ακριβώς για τις αφηγηματικές αρετές του, που δεν συνάδουν με μια ορισμένη αντίληψη επιστημονικής ιστοριογραφίας.

Το έργο της Davis ανήκει σε μια άλλη ιστοριογραφική σχολή, αυτής της μικροϊστορίας. Πρόκειται για μια μεθοδολογία που συνδυάζει την αφήγηση με την είσοδο στο εργαστήριο του ιστορικού, καθώς μας αφήνει να δούμε πώς ο ιστορικός διερευνά τις πηγές και προσπαθεί να ανασυνθέσει τα γεγονότα. Ονομάζεται δε μικροϊστορία γιατί, στο πλαίσιο μιας γενικότερης στροφής προς την πολιτισμική ιστορία, αντικείμενό της είναι η μικρή κλίμακα, όπως ένα μεμονωμένο γεγονός, ένα άτομο (από όσα συνήθως βρίσκονται στα περιθώρια της ιστορίας) ή μια τοπική κοινότητα.